یکی از مهمترین مراحل تولید هر کالا یا خدمتی که از آن استفاده می‌کنید، “فرایند طراحی” است. در واقع بدون طراحی و صرف زمان و انرژی برای آن، احتمالا محصول یا خدمتی که در حال استفاده از آن هستید به دست شما نمی‌رسید و به‌جای آن از محصولی با طراحی بهتر و اصولی‌تر استفاده می‌کردید.
در دنیای سئو و محتوا نیز داستان از همین قرار است؛ تولید محتوا صرفا چیدن کلمات زیبا و مرتبط در کنار یکدیگر نیست و نمی‌توانید بدون یک طراحی صحیح و اصولی نتیجه مطلوبی از آن بگیرید. از این رو در این مقاله قصد داریم شما را با روش صحیح طراحی محتوا آشنا کنیم تا به کمک آن بتوانید به اهداف خود از تولید محتوا از جمله بازاریابی محتوایی دست پیدا کنید.
طراحی محتوا چیست؟
طراحی محتوا فرایندی است که به کمک آن سعی می‌شود تا اطلاعات و مدارکی که کاربر برای پاسخ به سوال خود به آن نیاز دارد، در زمان مناسب و به شکلی که بهترین ارتباط را با آن برقرار کند، به او ارائه شود. این مدارک و اطلاعات شامل متن، تصاویر، اینوگرافیک‌ها، نمودارها، ویدئوها و هر نوع محتوای دیگری که کاربر به آن نیاز داشته باشد، خواهد بود.
بهترین رویکردها در طراحی محتوا
طراحی محتوا می‌تواند تاثیرات چشم گیری بر نتیجه مورد انتظار شما داشته باشد. این فرایند صرفا مربوط به مرحله ایجاد یک صفحه بلاگ یا محصول نیست و پس از آشنایی با این موضوع، می‌توانید صفحات موجود روی سایت خود را مورد بازبینی قرار دهید و در فرایند بروزرسانی محتوا، نیز آن را اعمال کنید. در ادامه شما را با مهمترین و اصولی‌ترین رویکردهای طراحی محتوا آشنا خواهیم کرد.
۱. طراحی بر مبنای دسترس‌پذیری (Accessible Designs)
دسترس‌پذیری فاکتور مهمی است که می‌تواند باعث موفقیت محتوای شما شود و اگر به شکل صحیح ایجاد نشود، می‌تواند نتایج منفی به همراه داشته باشد.
دسترس پذیری به این معنی است که محتوا به شکلی طراحی شود تا همه مخاطبان شما با هر سطحی از آگاهی نسبت به کار با صفحات وب، بتوانند به خوبی با آن ارتباط برقرار کرده و تعامل داشته باشند. به‌طور مثال اگر بخشی از محتوای یکی از صفحات سایت خود را به صورت منو آکاردئون نمایش دهید، (با این تصور که زیبایی و نظم بیشتری ایجاد خواهید کرد) ممکن است کاربران شما به خوبی با آن ارتباط برقرار نکنند و زحمتی که شما برای تولید محتوا کشیده به سادگی از بین برود.
بنابراین به یاد داشته باشید که استفاده از ویژگی‌های بصری زیبا و جذاب الزاما نتیجه مثبتی به همراه نخواهند داشت. پس ترجیحا سادگی را مد نظر قرار دهید و اگر مجبور به استفاده از فیچر یا امکانات خاصی در سایت خود هستید، حتما بازخورد آن را با ابزارهایی نظیر Google Analytics 4 یا Microsoft Clarity بررسی کنید.
2. بهینه سازی برای سئو
اگرچه مطابق دستورالعمل تولید محتوای مفید (Helpful Content System)، رویکرد اصلی و ابتدایی در تولید و طراحی محتوا باید بر اساس نیاز کاربر (People-first content) باشد، اما در گام دوم حتما باید محتوای خود را برای نمایش در نتایج جستجو سئو کنید. در واقع اگر سایت شما SEO-friendly نباشد، به احتمال زیاد به سختی در نتایج جستجو رتبه کسب خواهید کرد.
برای ایجاد محتوای بهینه، نکات سئویی زیر را در نظر داشته باشید:
- برای تصاویر درج شده در صفحات، از متن‌های جایگزین بر اساس کلمه کلیدی استفاده کنید
- از کلمات کلیدی در نام گذاری تصاویر استفاده کنید
- عناصری مانند لوگو، فونت‌ها، رنگ‌ها و عکس‌های مورد استفاده در سایت که اصطلاحا به آن Design Assets گفته می‌شود را بر اساس نسخه موبایل طراحی کنید
- سرعت بارگذاری سایت خود را با بهینه سازی حجم مدیاهای مورد استفاده، کاهش دهید
- صفحات خود را به گونه‌ای طراحی کنید که Scannability بالایی داشته باشد و کاربران شما بتوانند به راحتی هر آنچه که در صفحات سایت شما وجود دارد را اسکن چشمی کنند.
3. طراحی بر اساس خلق ارزش (طراحی ارزشمند)
برای ایجاد محتوای ارزشمند روی موارد زیر تمرکز کنید:
- به سوال کاربر خود به سرعت پاسخ دهید و نیاز او را برطرف کنید
فرض کنید به عنوان یک کاربر به دنبال فهمیدن کالری موز هستید؛ قطعا وقتی برای یافتن پاسخ سوال خود وارد سایتی می‌شوید، انتظار ندارید که در ابتدای کار با خواص یا ارزش غذایی موز روبرو شوید، بلکه چیزی که مد نظر شما است، این است که کالری موز بر اساس وزن آن چه میزان است. بنابراین آنچه برای شما به عنوان یک کاربر خوشایند است، این است که به سرعت به جواب سوال خود برسید و اگر تمایلی به دانستن اطلاعات مرتبط دیگر با این موضوع داشتید، آنگاه تصمیم خواهید گرفت که به مطالعه ادامه مطلب بپردازید یا نه.
- چیدمان عناصر را بر اساس نیاز کاربر اجرا کنید
عناصر بصری (مانند متن، تصاویر، نمودارها، جداول و…) را بر اساس نیاز کاربر در صفحه چیدمان کنید. به‌طور مثال این تصور که باید بعد از هر دو یا سه پاراگراف یک تصویر در صفحه قرار داده شود، کاملا اشتباه است. اگر بخشی که در حال ارائه توضیحی هستید به یک تصویر یا اینفوگرافیک نیاز داشت در این صورت باید از آن استفاده کنید، در غیر اینصورت این کار اشتباه است.
- از هدرهای جذاب و درگیر کننده استفاده کنید
به دو تصاویر زیر نگاه کنید؛ به نظر شما کدامیک از این دو تصویر بیشتر شما را جذب خود خواهد کرد و احتمال تعامل شما را با صفحه‌ای که هر یک از این عکس‌ها در آن قرار گرفته بالاتر می‌برد؟ پاسخ روشن است، نیازی به توضیح بیشتر نیست!
اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری در این خصوص بدست آورید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله زیر را مطالعه کنید.
- محتوایی با قابلیت اسکن بالا ایجاد کنید
محتوای قابل اسکن به محتوایی گفته می‌شود که کاربر بتواند به‌راحتی با چشمان خود در آن جابجا شود و نکته مهم هر بخش را بدون خواندن تک تک کلمات دریافت کند. برای این کار باید پاراگراف‌های کوتاه ایجاد کنید، در هر پاراگراف درباره یک موضوع مشخص صحبت کنید و به طور کلی اصول پاراگراف بندی را رعایت کنید.
- اطلاعات واضح و مختصر ارائه دهید
در هر بخش از محتوا ترجیحا باید به‌طور مختصر و کاملا شفاف، اطلاعات لازم را در اختیار کاربر قرار دهید و از زیاده گویی (مخصوصا اگر توضیحات زیاد با هدف اصلی محتوا همراستا نباشد) پرهیز کنید. به طور مثال در بالا و در قسمتی که درباره “اهمیت نوشتن هدرهای جذاب” توضیحاتی ارائه دادیم، سعی شد این توضیحات مختصر باشد و به‌جای پرداختن عمیق به این بخش، رفرنسی برای کسب اطلاعات کامل‌تر در اختیار شما قرار داده شود تا در صورت صلاحدید شما به عنوان کاربر، به آن صفحه مراجعه کنید.
- ایجاد نمودارها، جداول یا تصاویر کاربردی
در محتوای خود و در صورت امکان از عناصر بصری مانند نمودار، جدول و یا یک تصویر کاربردی که به درک بهتر آن بخش به کاربر کمک می‌کند، استفاده کنید.
4. طراحی تاثیرگذار
شما تقریباً هشت ثانیه فرصت دارید تا بر خوانندگان خود تأثیر بگذارید! حال سوال این است که با وجود انبوهی از محتواهای موجود در فضای وب، چگونه می‌توانید مخاطبان خود را درگیر کنید و اثر خود را در نظر آنها برجسته کنید؟ پاسخ ساده است؛ با تلاش برای ایجاد طرح‌هایی خارج از چارچوب‌های مرسومی که می‌شناسید!
اگرچه در نگاه اول این کار کمی سخت به نظر می‌رسد، اما در واقعیت اینگونه نیست. کافی است به جای استفاده‌ی صرف از متن و عکس در صفحات خود، جایگزین‌های جدید و جالبی برای طراحی پیدا کنید تا شانس پیمایش صفحات سایت شما توسط خوانندگان افزایش پیدا کند.
نحوه اجرای طراحی محتوا در 4 مرحله
تا اینجای کار شما را با رویکردهایی که به موفقیت در طراحی محتوا منجر خواهند شد آشنا کردیم. در ادامه به مراحل طراحی محتوا در 4 گام خواهیم پرداخت.
1. ارزیابی کاربران و تحقیق کلمات کلیدی
پیش از شروع به طراحی محتوا، باید به دو سوال ساده پاسخ دهید: “مخاطب من کیست؟” و “مخاطب چه چیزی می خواهد یا نیاز دارد؟” بدون پاسخ به این دو سوال، احتمالا شما باید یک محتوای عمومی ایجاد کنید که جامعه هدف مشخصی را هدف گذاری نکرده است و این یعنی اتلاف وقت و انرژی.
برای پیشگیری از ایجاد طرح های محتوای کلی و خسته کننده، سوالات زیر را در نظر بگیرید تا مخاطبان هدف خود را محدود کنید:
- رده سنی مخاطبان شما در چه محدوده‌ای است؟
- درآمد آنها چقدر است؟
- آنها دوست دارند در اوقات فراغت خود چه کار کنند؟
- موقعیت شغلی آنها چیست و می‌خواهند کجا باشند؟
- چه چیزی را دوست دارند؟
- چه چیزی را دوست ندارند؟
پاسخ به این سؤالات به شما کمک می‌کند تا خود را جای آنها بگذارید و تشخیص دهید که چگونه باید پاسخ سؤالات خود را دریافت کنند. اما درک نیاز مخاطب به همین جا ختم نمی‌شود؛ اکنون باید مهمترین و موثرترین کلمات کلیدی را برای محتوای خود شناسایی کنید.
ابزارهایی مانند Ahrefs و Google Trends می‌توانند در شناسایی موضوعات محبوب و فرصت‌های محتوا بر اساس حجم جستجو و دشواری کلمات کلیدی خاص به شما کمک کنند. در واقع تحقیق کلمات کلیدی یا keyword research به تیم طراحی محتوای شما کمک می‌کند تا محتوای با کیفیت و با ارزشی برای تبدیل کاربر به مشتری برای شما ایجاد کند.
2. ارزیابی هدف جستجوی کاربران (Search Intent)
یک فکت همیشه درست (!): مخاطبان شما با جستجوی یک کلمه یا عبارت کلیدی به دنبال نتیجه و پاسخ مشخصی هستند. به پاسخ مورد انتظار کاربران اصطلاحا Search Intent یا هدف جستجو گفته می‌شود.
شناسایی هدف جستجوی کاربران یکی از مهمترین مراحل طراحی محتوا است که اگر در این بخش از مراحل طراحی دچار اشتباه شوید، قطعا نتیجه نخواهید گرفت و تمام زحماتی که در مراحل قبلی یا بعدی کشیده‌اید، به هدر خواهند رفت.
به طور کلی کاربران با چهار هدف به جستجو می‌پردازند:
- اطلاعاتی (Informational): کاربران می‌خواهند درباره یک موضوع خاص اطلاعات بیشتری کسب کنند.
- تجاری (Commercial): کاربران به دنبال اطلاعاتی هستند تا به کمک آن خرید کنند.
- تراکنشی (Transactional): کاربران می‌خواهند خرید خاصی انجام دهند.
- ناوبری (Navigational): کاربران می‌خواهند به مقصد مشخصی برسند.
در این مرحله، طراحان محتوا باید هدف کاربر برای ایجاد یک ساختار پست مفید و منسجم را درک کنند. طراحی محتوایی که به پرسش «چگونگی» پاسخ می‌دهد، باید متفاوت از یک اینفوگرافیک، ماشین‌حساب تعاملی یا فهرستی باشد که با هدف کاربر مطابقت دارد.